26 Ekim 2009 Pazartesi

Bugün ayın kaçı? (Hangi ayın?)

Gayet dandik bir başlık olduğunun ve yazı hakkında hiçbir şey anlatmadığının farkındayım ama yapacak bir şey yok sayın Evde kendimizciler. Mesele şu ki ben bugün kullandığımız şeylerin ilk nasıl ortaya çıktığını ve diğer insanlar tarafından nasıl kabul görüp kullanıldığını çok merak ederim. Merak etmekle kalmam, fikir de yürütürüm. Bir de buraya çıkar, bunları sadece ben yapıyormuş gibi, anlatırım.

Bu konuyu daha önce başka bir platformda da incelemiştim. Ben takvim olayına taktım. Tarihin tutulması olayı yani. Bugün 26 Ekim 2009 ve pazartesi günündeyiz. Dünyaca miladi takvimi kullanıyoruz falan. Gayet güzel. Saat dilimlerini falan ayarlayıp düzeni oturtmuşuz, şahane. E iyi de zamanında nasıl oldu bu olay. Dönelim geçmişe...

İnsanların insan gibi yaşamadığı zamanlar efendim bunlar. Bir takım gelişmeler yaşanmış, kıçı donanlar ısınmak amacıyla çalı çırpıya sürtüne sürtüne ateş çıkarmışlar falan. Hafiften yerleşik hayatada geçilmiş. Mağara mağara nereye kadar denmiş ve evler yapılmış. Fakat hala havanın ısınıp soğuması falan bunlara çok enteresan geliyormuş. Sonradan birileri farketmiş ki, bu havalar bir üre iyi gidiyor, sonra bozuluyor. Bir dönem çoğunlukla güneşli, sonra bir dönem kar yağıyor. Bir iki akıllı bunu sürekli tekrarladığını farketmiş. Ölçü olarak alınabilecek tek şey de "gün" dediğimiz şey. Muhtemelen ilk karın yağdığı zamandan başlamış ve havalar ısınıp tekrar ilk karın yağdığı güne kadar kaç gün geçtiğini saymış. Bunu yapanın da yeni evli bir kadın olduğunu düşünüyorum. Zira evlilik yıldönümü için zaman bulunmadıysa ben de ne olayım.

Şimdi dünta üzerinde çeşitli yerlerde yaşayan bir sürü toplumda bunu yapanlar olmuş ve herkes kendine göre bir takvim oluşturmuş. Bunu yaparken de önce 365 gün olduğu bir şekilde belirlenmiş. Sonra "Aga bu çok uzun. 236. gün sen benden borç aldıydın denmez. Bunu bölelm biz" demişler ve 12 ayda karar kılmışlar. Bunu 12 ay olarak belirleyenlere de ayrıca teessüf ediyorum. 16 yapsanız ne olurdu lan! 16 maaş alırdık bir senede.

Asıl mesele bundan sonra başlıyor. Şu anda istediğimiz anda dünyanın öbür ucuyla iletişime geçip saati bile sorabiliriz. Haliyle tüm toplumların takvimini senkronize etmek zor değil. Zamanında öyle miydi peki? Daha telefon bile bulunmamış. İletişimin en hızlı yolu güvercin. Kervanlar falan da var tabi.

Demem o ki bundan 2000- yıl önce falan her millet kafasına göre takvim tutuyordu. Herkes yılı 365 güne bölüp aynı ay sistemini kullansa bile, herkes farklı yerden başlar ve günler yine şaşar. Hadi yılı aynı yerden başlattın, günlerde mümkün değil. Avrupadan Çin'e bir kervan gidiyor misal. Avrupalı diyor ki, "Sene 3, 4. ayın 15. günü ve bugün salı". Çinli de diyor ki, "Hacı sene 3. 4. ayın 15 indeyiz ama bugün cuma." Neden böyle oluyor? Başka türlü nasıl olacak zaten?

Hadi biri buldu da tüm dünyayı dolaşıp hangi yılın hangi ayının hangi günü ve o günün haftanın kaçıncı günü olduğunu anlattı diyelim. Kim kabul eder lan? Birisi gelip beyler "Sizin takvim yanlış. Sene 361, 3. ayın 14 ündeyiz. Bugün de perşembe. Ayrıca haftada 7 gün var, 5 değil. İki gün ismi daha uydurun" dese dayak yemeden kurtulabilir mi? Adam borç vermiş 6. ayın 4. gününde geri alacak. Senin takvimine uyup o borcu riske atar mı? Sonra dünya yuvarlak. Ne malum senin kendi ülkenden buraya gelene kadar günü sapıtmadığın? Doğudan dolaşsan farklı, batıdan dolaşsan farklı işleyecek belki tarih.

O bakımdan ben derim ki, bu tarih kitaplarında falan birbirini tutmayan tarihler bu yüzdendir.

Bu arada oturdum inceledim. Bugün miladi takvimin 733219. günü. Tamı tamına 104745 haftadan sonra 4. günmüş bugün. Yani miladi takvim cuma günü başlamış. Bu da saçma. Bir takvim başlatıyorsun ve ilk günü cuma. Senden önceki takvimleri silip atmışsın. Yeni bir tarih yazıyorsun ve ilk günü cuma. Saçma değil mi lan? Her insan bunu pazartesi başlatır. Ha eğer seneye, hatta tarihe haftasonuyla başlayalım dersen tamam. Belki de haftanın ilk günü cumaydı o zaman. Sonradan pazartesi yaptılar. Bu da saçma. Niye değiştiriyorsun lan?

Kafam karıştı anasını satayım.

14 yorum:

  1. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  2. teetcetveli o dünya 6günde yaratılmış 7.gün tatil olayı yahudilerin inancıdır.
    o yüzden takvimi hazırlarken onu ele aldıklarını hiç sanmıyorum.

    ayrıca depikçim :)
    başlangıç cuma demişsin ya cuma mübarek gündür :D
    ondan seçilmiştir başlangıç :p

    YanıtlaSil
  3. başlık, benim en sık kullandığım cümlelerden biri =))

    YanıtlaSil
  4. depik biliyor muydun; şu an habire debire "ikindi okundu mu evladım" diye soran amcaların hepisi senin anlattığın dönemle bir bağlantısı var. ah ah.. bir oturup dinlesek neler çıkacak o amcalardan ama nerdee.. amcalara saygı kalmamış. bakan bile kalkıyor amcaların ellerini öpmeyin. hatta yer yer depiklemek suretiyle kışkışlayın diyor. yazıklar olsun. şu güzelim milletin ve cennet vatanın geldiği hale bak.. piiii!!! biz ki çanakkalede, limasolda, trablusgarpta.......

    YanıtlaSil
  5. ne bileyim. güneyde bir yer herhalde. ama söylenişi hoş; "limasol" "limasol.. hayallerinizdeki cennet.." =))

    YanıtlaSil
  6. limasollu naci vardı bir de. fıkıhçı bir abimizdi galiba

    YanıtlaSil
  7. valla geçenlerde bir gazete sözlüğünü veriyordu. epey geniş birisiymiş herhalde..

    yav nası bi geyik oldu bu. başka bir şey olsa dakikasında bakardım sözlükten limasol neresiymiş, naci abi kimmiş.. ama inan şu an inadımdan bakmıyorum. olurda ilerde karşılaşırsam o sıra öğrenirim neymiş kimin nesiymiş diye. =)))

    YanıtlaSil
  8. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  9. bence cuma ile başlaması çok mantıklı. sonuçta adamlar kimbilir ne kadar yoruldu miladi takvimi yapmak için. miladi takvimin ilk günü için "bugün hangi gün olsun?" sorusuna, çalışanların büyük çoğunluğu "bugün cuma olsun, haftasonu dinleniriz biraz, yorulduk" demişlerdir. "haftasonu neymiş lan" diyen olduysa oracıkta ağzına topukla vurmuşlardır, kesin. misal, yarın yarım gün tatil, "yarım gün tatil neymiş lan" diyen olursa azına yazcam.

    YanıtlaSil
  10. hello... hapi blogging... have a nice day! just visiting here....

    YanıtlaSil
  11. şaşırmayın. arada böyle gelirler bize. boşuna demiyorum foreign at home ourselves fanları diye. zamanında ecnebi izleyicimiz bile vardı.

    YanıtlaSil
  12. hahahahahah!! negzel la!
    hello hello! bizim bloga da uğrayın, kilim var halı var.. türkiş süvenirs. kamon!

    YanıtlaSil
  13. evdekendimiz açılım üstüne açılım yapıyoor aahahah.

    YanıtlaSil